Research article | Open Access
International Journal of the Pursuit of Excellence in Interdisciplinary 2025, Vol. 5(1) 10-22
Z Kuşağı Odaklı Okul Yöneticisi Yeterlikleri: Bir Ölçek Geliştirme Çalışması
pp. 10 - 22
Publish Date: June 30, 2025 | Single/Total View: 0/0 | Single/Total Download: 0/0
Abstract
Bu çalışmanın amacı, Z kuşağı öğretmenlerle çalışma sürecinde okul yöneticilerinin sahip olması gereken yeterlikleri belirlemeye yönelik bir ölçme aracı geliştirmektir. Çalışmada nicel araştırma yöntemleri altında konumlanan ölçek geliştirme deseni kullanılmıştır. Araştırmanın örneklemini, kriter örnekleme yöntemiyle seçilen 285 Z kuşağı öğretmen oluşturmaktadır. Ölçek geliştirme süreci; madde havuzunun oluşturulması, uzman görüşlerinin alınması, pilot uygulama, geçerlik ve güvenirlik analizleri ile doğrulayıcı faktör analizi aşamalarını içerecek şekilde yürütülmüştür. Araştırma sonucunda, 41 madde ve iki boyuttan oluşan Z Kuşağı Odaklı Yönetici Yeterlikleri Ölçeği geliştirilmiştir. Ölçeğin boyutları, Liderlik ve Yöneticilik Becerileri ile Dijital ve Teknolojik Beceriler” olarak adlandırılmış ve iki boyutlu yapısı doğrulanmıştır. Elde edilen bulgular, ölçeğin yapı geçerliğine ve iç tutarlılığına sahip olduğunu göstermiştir. Geliştirilen ölçek, okul yöneticilerinin yeni kuşak öğretmenlerle çalışma becerilerini değerlendirmede kullanılabilecek özgün ve işlevsel bir araç sunmaktadır.
Keywords: Z Kuşağı, Okul Yöneticisi, Liderlik Becerileri, Dijital Beceriler
APA 7th edition
Akpolat, T., Gunes, D.Z., Oguz, E., & Kara, S.B.K. (2025). Z Kuşağı Odaklı Okul Yöneticisi Yeterlikleri: Bir Ölçek Geliştirme Çalışması. International Journal of the Pursuit of Excellence in Interdisciplinary, 5(1), 10-22.
Harvard
Akpolat, T., Gunes, D., Oguz, E. and Kara, S. (2025). Z Kuşağı Odaklı Okul Yöneticisi Yeterlikleri: Bir Ölçek Geliştirme Çalışması. International Journal of the Pursuit of Excellence in Interdisciplinary, 5(1), pp. 10-22.
Chicago 16th edition
Akpolat, Tuba, Demet Zafer Gunes, Ebru Oguz and Sultan Bilge Keskinkilic Kara (2025). "Z Kuşağı Odaklı Okul Yöneticisi Yeterlikleri: Bir Ölçek Geliştirme Çalışması". International Journal of the Pursuit of Excellence in Interdisciplinary 5 (1):10-22.
Arabacı, İ. B., & Polat, M. (2013). Dijital Yerliler, Dijital Göçmenler Ve Sınıf Yönetimi. Elektronik Sosyal Bilimler Dergisi, 12(47), 11-20.
Aksoy, Ş. (2012). İlköğretim okul müdürlerinin yeterlikleri ile eğitim-öğretim süreci arasındaki ilişki [Yayımlanmamış doktora tezi]. Gazi Üniversitesi.
Altınkurt, Y., ve Yılmaz, K. (2012). Relationship between school administrators' organizational power sources and teachers' organizational citizenship behaviors. Educational Sciences: Theory & Practice, 12(3), 1843-1852.
Arabacı, İ. B., & Polat, M. (2013). Dijital yerliler, dijital göçmenler ve sınıf yönetimi. Elektronik Sosyal Bilimler Dergisi, 12(47), 11-20.
Arslanargun, E., ve Bozkurt, S. (2012). Okul müdürlerinin okul yönetiminde karşılaştığı sorunlar. Gaziantep Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 11(2), 349-368.
Başar, H. (1993). Eğitim denetçisi: Rolleri, yeterlikleri, seçilmesi, yetiştirilmesi. Pegem Yayıncılık.
Başaran, İ. E. (1992). Yönetimde insan ilişkileri. Gül Yayınevi.
Benítez-Márquez, M. D., Sánchez-Teba, E. M., Bermúdez-González, G., & Núñez-Rydman, E. S. (2022). Generation Z within the workforce and in the workplace: A bibliometric analysis. Frontiers in Psychology, 12, Article 736820. https://doi.org/10.3389/fpsyg.2021.736820
Bresman, H., & Rao, V. D. (2021). What generations X, Y and Z want from leadership. INSEAD Emerging Markets Institute.
Brown, T. A. (2015). Confirmatory factor analysis for applied research (2nd ed.). Guilford Press.
Bursalıoğlu, Z. (1991). Eğitimde yenileme ve demokratik liderlik. Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Fakültesi Dergisi, 24(2), 669-674.
Büyüköztürk, Ş. (2002). Faktör analizi: Temel kavramlar ve ölçek geliştirmede kullanımı. Kuram ve Uygulamada Eğitim Yönetimi, 32, 470-483.
Csobanka, Z. E. (2016). The Z generation. Acta Technologica Dubnicae, 6(2), 63-76.
Çaşın, S., & Şahin, M. (2023). İşyerinde Z kuşağını anlamak ve yönetmek. Pamukkale Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 52, 381-399. https://doi.org/10.30794/pausbed.1170795
Çekici, Y. E. ve Çocuk, H. E. (2022). Z kuşağının okuma kaygısı, okuma motivasyonu ve okuma alışkanlığı. Avrasya Dil Eğitimi ve Araştırmaları Dergisi, 6(2), 45-57.
Demirbilek, M., & Keser, Ş. (2022). Leadership expectations of Generation Z teachers working in educational organizations. Research in Educational Administration and Leadership, 7(1), 209-245.
Desai, S. P., & Lele, V. (2017). Correlating internet, social networks and workplace- a case of generation Z students. Journal of Commerce & Management Thought, 8(4), 802-815. https://doi.org/10.5958/0976-478X.2017.00050.7
DeVellis, R. F. (2017). Scale development: Theory and applications (4th ed.). Sage Publications.
Durmaz, Ş., & Okumuş, B. (2021). İş hayatında kuşaklar arası farklılıklar ve Z kuşağı. Pearson Journal, 6(16), 47-68. https://doi.org/10.46872/pj.448
Düzgün, A. (2020). Y ve Z kuşaklarının iş hayatından beklentilerinin karşılaştırılması. Hitit Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 13(1), 218-241. https://doi.org/10.17218.hititsosbil.734483
Fotso, G. M. N. (2024). Generational difference on the leadership competencies for the 21st century: A literature review. International Journal of Work Innovation, 5(1), 22-36. https://doi.org/10.1504/IJWI.2024.10060703
Fleiss, J. L. (1981). Statistical methods for rates and proportions (2nd ed.). Wiley.
Henson, R. K., & Roberts, J. K. (2006). Use of exploratory factor analysis in published research: Common errors and some comment on improved practice. Educational and Psychological Measurement, 66(3), 393-416
Johnson, R. A., & Wichern, D. W. (2002). Applied multivariate statistical analysis (5th ed.). Prentice Hall.
Karadoğan, A. (2019). Z kuşağı ve öğretmenlik mesleği. Ağrı İbrahim Çeçen Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 5(2), 9-41. https://doi.org/10.31463/aicusbed.597636
Katz, R. L. (1955). Skills of an effective administrator. Harvard Business Review, 33(1), 33-42.
Kislik, L. (2020). Managing generation Z: A tactical guide for motivating, developing, and retaining the newest generation in the workplace. Career Press.
Kline, P. (1994). An easy guide to factor analysis. Routledge.
Leslie, B., Anderson, C., Bickham, C., Horman, J., Overly, A., Gentry, C., Callahan, C., & King, J. (2021). Generation Z perceptions of a positive workplace environment. Employee Responsibilities and Rights Journal, 33(3), 171-187. https://doi.org/10.1007/s10672-021-09366-2
Lower, J. (2008). Brace yourself here comes Generation Y. Critical Care Nurse, 28(5), 80-84. http://web.a.ebscohost.com/ehost/pdfviewer/pdfviewer?vid=0&sid=5ce6e339-7b68-4eb7-87a8-7bee257066e4%40sdc-v-sessmgr02
Lynn, M. R. (1986). Determination and quantification of content validity. Nursing Research, 35(6), 382-385.
McGaha, J. (2021). Generation Z in the workplace: A systematic literature review. Journal of Business Diversity, 21(1), 39-50
Palfrey, J., & Gasser, U. (2008). Born digital: Understanding the first generation of digital natives. Basic Books.
Pallant, J. (2016). SPSS survival manual: A step by step guide to data analysis using IBM SPSS (6th ed.). Open University Press.
Polit, D. F., & Beck, C. T. (2006). The content validity index: Are you sure you know what's being reported? Critique and recommendations. Research in Nursing & Health, 29(5), 489-497. https://doi.org/10.1002/nur.20147
Reeves, T. C., & Oh, E. (2008). Generational differences. In J. M. Spector, M. D. Merrill, J. van Merriënboer, & M. P. Driscoll (Eds.), Handbook of research on educational communications and technology (3rd ed., pp. 295-303). Lawrence Erlbaum Associates.
Saracel, N., Bilgiç, E., Topal, F., Kozak, G. T., Kütükcü, H., & Madi, N. (2023). Yöneticilerin bakış açısı ile Z kuşağı çalışanların liderlik beklentileri. İşletme Araştırmaları Dergisi, 15(2), 970-987.
Sevinç, N., & Arslan, H. (2019). Okul yöneticisinin yeterlikleri ölçeği geliştirme çalışması. Journal of Social and Humanities Sciences Research, 2(4), 126-135.
Şahin, A., Asal Özkan, R., & Turan, B. N. (2022). Z kuşağının öğretmenlerinde bulunması gereken yeterlilikler: Bir durum çalışması. Bayburt Eğitim Fakültesi Dergisi, 17(36), 1155-1173. https://doi.org/10.35675/befdergi.1053658
Şahin, E. (2025). Z kuşağının eğitime katılma ve uzaktan çalışma pratikleri: Üniversite öğrencileri üzerine bir araştırma. Hitit Sosyal Bilimler Dergisi, 18(1), 213-232. https://doi.org/10.17218/hititsbd.1557690
Şimşek, Y. S., Er, A., Aydın, İ., Şimşek, H., & Uysal, H. (2025). İl kuşak çatışması: Z kuşağı öğretmenler ve diğerleri. International QMX Journal, 4(2), 222-231.
Twenge, J. M., Campbell, S. M., Hoffman, B. J., & Lance, C. E. (2010). Generational differences in work values: Leisure and extrinsic values increasing, social and intrinsic values decreasing. Journal of Management, 36(5), 1117-1142. https://doi.org/10.1177/0149206309352246
Uğurbulduk, H., & Efeoğlu, İ. E. (2021). Z kuşağı, değerleri ve çalışma hayatından beklentileri. V. Temel (Ed.), Academic developments on social and education sciences (ss. 53-74). Duvar Yayınları.
Venida, A. C. (2022). Exploring Generation Z teachers' work values: Implications to educational leadership and management. International Journal of Education, 15(1), 1-9.
Waltz, C. F., Strickland, O. L., & Lenz, E. R. (2005). Measurement in nursing and health research (3rd ed.). Springer Publishing Co.
Wasiluk, A. (2023). Assessment of managerial competencies by Generation Z. Zeszyty Naukowe Politechniki Śląskiej. Organizacja i Zarządzanie, 181, 619-632. http://dx.doi.org/10.29119/1641-3466.2023.181.39
