Research article    |    Open Access
International Journal of the Pursuit of Excellence in Interdisciplinary 2025, Vol. 5(1) 43-57

Retro Pazarlama Eğilimlerinin Hedonik ve Anlık Satın Alma Davranışlarına Etkisi: Hazır Giyim Sektörü Tüketicileri Üzerine Ampirik Bir Çalışma

Dilek Arşit, Baran Arslan

pp. 43 - 57

Publish Date: June 30, 2025  |   Single/Total View: 0/0   |   Single/Total Download: 0/0


Abstract

Bu kullanma amacını hazır giyim sektörü özelinde retro pazarlama faaliyetlerinin tüketicilerin geniş ve hedonik satın alma dağılımı üzerindeki etkisinin incelenmesi ve bu iki değişken arasındaki mesafeyi ortaya çıkarmak alan yazına katkı sunmaktır. Araştırmaya gönüllülük esasına dayalı olarak Şanlıurfa İlinde ikamet eden 395 yüze yüze/çevrimiçi anket yolu ile katılmıştır. Araştırma sonucunda elde edilen verilerin analizinde kaydedilen çarpıklık ve basıklık değerlerinin incelenmiş ve normal dağılıma uygun olduğu tespit edilmiştir. Ölçeklerin güvenilirliği Cronbach Alpha ile değerlendirilmiş ve retro pazarlama kayıtları ile hedonik satın alma davranışlarını ölçen performansın yüksek seviyede olduğu ancak ortalama satın alma davranışlarını ölçen performansın kabul edilebilir piyasaya sürüleceğine sahip olduğu tespit edilmiştir. Retro pazarlama durumunun hedonik ve canlılık satın alma durumunun üzerindeki şekil belirlemeye yönelik regresyon analizi yapılmış, üç değişken arasındaki ilişkinin belirlenmesine yönelik olarak ise pearson gelişim analizi yapılmıştır. Araştırma sonucunda hazır giyim sektörleri için retro pazarlama özellikleri ile anlık ve hedonik satın alma işlemi alma arasında anlamlı bir durumun mevcut olduğu görülmektedir. Çalışmanın hem literatüre katkı sunacağı hem de retro pazarlama faaliyetlerinin ortaya çıkması olmayan satın alma sürecine etkisine yönelik yapılacak diğer çalışmalara bakış açısı da bir rehber olacak.

Keywords: Retro Pazarlama, Hedonik Satın Alma Davranışı, Anlık Satın Alma Davranışı.


How to Cite this Article?

APA 7th edition
Arsit, D., & Arslan, B. (2025). Retro Pazarlama Eğilimlerinin Hedonik ve Anlık Satın Alma Davranışlarına Etkisi: Hazır Giyim Sektörü Tüketicileri Üzerine Ampirik Bir Çalışma. International Journal of the Pursuit of Excellence in Interdisciplinary, 5(1), 43-57.

Harvard
Arsit, D. and Arslan, B. (2025). Retro Pazarlama Eğilimlerinin Hedonik ve Anlık Satın Alma Davranışlarına Etkisi: Hazır Giyim Sektörü Tüketicileri Üzerine Ampirik Bir Çalışma. International Journal of the Pursuit of Excellence in Interdisciplinary, 5(1), pp. 43-57.

Chicago 16th edition
Arsit, Dilek and Baran Arslan (2025). "Retro Pazarlama Eğilimlerinin Hedonik ve Anlık Satın Alma Davranışlarına Etkisi: Hazır Giyim Sektörü Tüketicileri Üzerine Ampirik Bir Çalışma". International Journal of the Pursuit of Excellence in Interdisciplinary 5 (1):43-57.

References

    Akpürçek, K. ve Başkol, M. (2022). Geçmişin izi: Retro pazarlama üzerine kavramsal bir çalışma. Bartın Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 13 (25), 23-36.

    Altunışık, R., Özdemir, Ş. ve Torlak, Ö. (2002). Modern pazarlama . Değişim Yayınları.

    Arnold, MJ & Reynolds, KE (2003). Hedonik alışveriş motivasyonları. Perakendecilik Dergisi, 79 , 77-95.

    Arslan, B. (2016). Etnik kökenin hedonik tüketimin etkisi: Türkiye'de yaşayan farklı etnik kimliğe sahip olan kişilik üzerine bir araştırma. Akademik Bakış Uluslararası Hakemli Sosyal Bilimler Dergisi, 53 , 272-285.

    Arslan, B. (2018). Marka fazlalığın tüketimi olmayan satın alma performansına etkisi: Hazır giyim sektöründe bir uygulama. Sosyal Bilimlerde Stratejik Araştırmalar Dergisi, 8 (2), 97-118.

    Arslan, B. (2020). Materyalizm ve marka rezonansının tüketicilerin tekrar satın alma performansına etkisi. OPUS–Uluslararası Toplum Araştırmaları Dergisi, 16 (Özel Sayı), 3387-3410.

    Arslan, B. ve Bakır, Y. (2022). Marka güveninin marka evangelizmi üzerindeki etkisi: Güzellik ve kişisel bakım sektöründe bir uygulama. Türkiye Mesleki ve Sosyal Bilimler Dergisi, 4 (10), 19-35.

    Arslan, B. ve Bakır, Y. (2023). Turizm faaliyetlerinde bulunan bireylerin gıda neofobi düzeylerinin belirlenmesi. Uygulamalı Turizm Araştırmaları Dergisi, 4 (1), 31-44.

    Arslan, B. ve Nur, E. (2018). Teknolojinin yeni çocuğu: K kuşu. Avrasya Uluslararası Araştırmalar Dergisi, 6 (15), 329-347.

    Arslan, B. ve Öz, A. (2017). Retro görünümlü ürünlere yönelik tüketici tutumunun marka sadakati üzerindeki etkisi. PressAcademia Procedia, 4 (1), 158-170.

    Aslım Bilge, H. (2014). Hedonik tüketimde motivasyon motivasyonları: Bir model (Yayılmamış Doktora Tezi). Ege Üniversitesi, İzmir.

    Babacan, M. (2001). Hedonik tüketim ve özel günler alışverişlerine dönüşür. 6. Ulusal Pazarlama Kongresi, Erzurum, 97-106.

    Babin, BJ, Darden, WR ve Griffin, M. (1994). İş ve/veya eğlence: Hedonik ve faydacı alışveriş değerinin ölçülmesi. Tüketici Araştırmaları Dergisi, 20 (4), 644-656.

    Bakır, Y., Nur, E. ve Arslan, B. (2024) Webcare Kalitesinin Kurumsal İtibarı ve Tekrar Satın Alma Niyetine Etkisi: Bilgi ve İletişim Teknolojileri Sektöründe Bir Araştırma. Paradigma: İktisadi ve İdari Araştırmalar Dergisi, 13(2), 100-114.

    Beatty, SE ve Ferrell, ME (1998). Dürtüsel satın alma: Öncüllerinin modellenmesi. Perakendecilik Dergisi, 74 (2), 169-191.

    Brown, S. (1999). Retro-pazarlama: Dünün yarınları, bugün! Pazarlama Zekası ve Planlama, 17 (7), 363-376.

    Brown, S. (2001). Pazarlama: Retro devrimi . Sage Yayınları.

    Brown, S., Kozinets, RV & Sherry, JF (2003). Eski markalara yeni numaralar öğretmek: Retro markalaşma ve marka anlamının yeniden canlanması. Pazarlama Dergisi, 67 , 19-33.

    Brown, S. (2013). Baştan sona retro: Pazarlamanın dünyevi çılgınlığına dair gerici düşünceler. Pazarlamada Tarihsel Araştırma Dergisi, 5 (4), 390-407.

    Can, A. (2022). SPSS ile bilimsel araştırma sürecinde güzel veri analizi . Pegem Akademi.

    Chen, PC (2022). Marka Dönüşümü ve Retro Markalaşmanın Marka ve Satın Alma Sonuçları Üzerindeki Etkileri: Tüketici Nostalji Eğilimi ve Öz-Yapının Düzenleyici Rolleri. Pazarlama Yönetimi Dergisi, 38 (7-8), 771-799.

    Cheng, FF, Wu, CS ve Yen, DC (2009). Çevrimiçi mağaza atmosferinin tüketicilerin duygusal tepkileri üzerindeki etkisi - müzik ve renk üzerine deneysel bir çalışma. Davranış ve Bilgi Teknolojisi, 28(4), 323-334.

    Coley, AL (2002). Anlık satın almada yer alan duygusal ve bilişsel süreçler. (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi), Georgia Üniversitesi, Atina.

    Demir, FO (2008). Pazarlamanın nostaljik oyunu: Retro markalama. İstanbul Üniversitesi İletişim Fakültesi Dergisi , 33, 29–41.

    Eser, Z. (2007). Nostaljinin pazar bölümleme değişkeni olarak kullanımı üzerine kavramsal bir çalışma. Ticaret ve Turizm Eğitim Fakültesi Dergisi , 1(1), 115–130.

    Gedik, Y. (2024). Geçmişten gelen güç: Retro pazarlamayı, yöntemleri ve alternatifleri üzerine kapsamlı bir değerlendirme. Bilimsel İnovasyon ve Sosyal Bilimler Araştırmaları Dergisi , 4 (1), 47-63.

    George, D. & Mallery, P. (2014). IBM SPSS istatistik 21, adım adım: Basit bir rehber ve referans (13. baskı). Pearson Eğitimi.

    Gonzalez Cavazos, B., Quntanlla, C. ve Ayala, E. (2023). Nostaljinin marka dirilişi ve ikonlaşma üzerindeki etkisi: Yerel olmanın önemi. Küresel Pazarlama Dergisi , 36(5), 396–416.

    Gökaliler, E. ve Arslan, Z. (2015). Geçmişle bağ kuran bir pazarlama yaklaşımı: Retro pazarlama perspektifinden tüketicilerin marka kişiliği ve marka imajına bakış açıları üzerine bir araştırma. Küresel Medya Dergisi , 6, 240–260.

    Hausman, A. (2000). Dürtüsel satın alma davranışında tüketici motivasyonlarının çok yöntemli bir araştırması. Tüketici Pazarlaması Dergisi , 17(5), 403–426.

    Haynes, P. (1998). Nostalji. Forbes , 47.

    Holak, S., Havlena, W. & Matveev, A. (2005). “Rusya'da Nostaljiyi Keşfetmek: Nostaljiye Yatkınlık Endeksini Test Etmek”. ACR European Advances, 7. 195-200

    Holbrook, MB ve Schindler, RM (1991). Sevgili vefat etmiş geçmişin yankıları: Nostalji üzerine devam eden bazı çalışmalar. Tüketici Araştırmalarındaki Gelişmeler , 18, 330–333.

    Holbrook, MB ve Schindler, RM (1994). Yaş, cinsiyet ve geçmişe yönelik tutum, tüketicilerin kültürel ürünlere yönelik estetik zevklerinin belirleyicileri olarak. Pazarlama Araştırmaları Dergisi , 31(3), 412–422.

    Hung, CJ (2008). Çevrimiçi işlemler sırasında kadınların dürtüsel satın alımını etkileyen faktörlerin analizi (Yüksek lisans tezi). Nottingham Üniversitesi.

    Jensen, S. ve Ohlwen, M. (2020). Marka nostaljisinin Y kuşağındaki satın alma niyeti üzerindeki etkisi. Pazarlama ve Yönetimde Ortaya Çıkan Trendler Dergisi, 1 (1), 111–121.

    Kaul, S. (2006). Hedonizm ve kültür: Alışverişçi davranışı üzerindeki etkisi. Hindistan Yönetim Enstitüsü Araştırma ve Yayınları, 10 (4), 2–10.

    Keskin, Y. ve Memiş, S. (2011). Retro pazarlama ve pazarlamada kadınlara yönelik bazı örnekler. Süleyman Demirel Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 16 (3), 191–202.

    Kök, SB ve Aksel, İ. (2016). İş dağılımının güzel başarı tanımlamalarına bir karşı durması: Erdem ahlâkı yaklaşıyor. S. Sarı, AH Gencer, & İ. Sözen (Ed.), Uluslararası Avrasya Ekonomileri Konferansı 2016 (s. 140–149). Beykent Üniversitesi Yayınları No: 115.

    Küçük, F., Arslan, B. ve Nur, E. (2018). Hizmet kalitesi algısı ile memnuniyet düzeyi arasındaki ilişki: Harran Üniversitesi'nin çıkışı üzerine bir uygulama. Econharran, 2 (2), 40–56.

    Merlo, E. & Perugini, M. (2015). Pazarlama ve tarih arasındaki moda markalarının canlanması. Pazarlamada Tarihsel Araştırma Dergisi, 7 (1), 51–67.

    Nur, E. ve Kaya, K. (2022). Siber aylaklık davranışlarının arkasındaki sebep iş yabancılaşması mıdır? Bankacılık sektöründe bir araştırma. Güncel İşletme ve Ekonomi Araştırmaları Dergisi, 12 (2), 109–132.

    Nur, E., Arslan, B. ve Küçük, F. (2020). Teknoloji ve sanal kaytarma süreci ile çevrimiçi satın alma durumu arasındaki ilişki: Kadın sağlık çalışanları üzerine ampirik bir çalışma. H. Aztimur ve B. Arslan (Eds.), SRA Akademik Yayıncılık (s. 1–26) içinde. Litvanya.

    Özcan, B. (2007). “Rasyonel satın alma” ve “boş zaman takaslarına ait alışveriş” eylemlerinin birlikte sergilendikleri yerler: Alışveriş merkezleri. Sosyal Bilimler Dergisi, 9 (2), 39–68.

    Özdamar, M. (2011). Şanlıurfa'da kültür turizmi: Şanlıurfa'ya kültür turizmi kapsamında seyahat acentaları ile gelen yerli ayrılmanın profilini ve anında satın alma davranışlarını belirlemeye yönelik bir araştırma (Yüksek lisans tezi). Mersin Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Mersin.

    Özdemir, Y. (2018). Retro pazarlamada nostaljik özellikler: Denizli'de bir araştırma (Yüksek lisans tezi). Pamukkale Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Denizli.

    Özkan Pir, E. (2019). Pazarlamanın nostaljik evrimi: Retro pazarlama. Sosyal Bilimler Dergisi, 3 , 613–624.

    Pınarbaşı, F. ve Türkyılmaz, CA (2017). Retro marka deneyiminin yeniden satın alma stratejisi ve marka bağlılığı yaratmadaki rolü. İşletme ve Sosyal Bilimler Araştırmaları Dergisi, 6 , 13–25.

    Pihl, R. & Svensson, A. (2020). El yapımı bira markaları retro markalaşmayı kullanarak özgünlüğü nasıl müzakere ediyor? (Yüksek lisans tezi). Göteborg Üniversitesi.

    Piron, F. (1991). Dürtüsel satın almayı tanımlama. Tüketici Araştırmalarındaki Gelişmeler, 18 , 509–514.

    Repro-Retro Pazarlama https://www.slideshare.net/slideshow/retro-marketing-43246174/43246174 Erişim Tarihi: 01.03.2025.

    Rook, DW (1987). Satın alma dürtüsü. Tüketici Araştırmaları Dergisi, 14 (2), 189–199.

    Rook, DW ve Fisher, R. (1995). Dürtüsel satın alma davranışı üzerindeki normatif etkiler. Tüketici Araştırmaları Dergisi, 22 (1), 305–313.

    Scola, Z., Dwyer, B. ve Gordon, B. (2023). Zaman gösterecek: Retro spor ürünleri satın alma niyetlerinde nostaljinin rolünün incelenmesi. Spor, İş ve Yönetim: Uluslararası Bir Dergi, 13 (5), 548–562.

    Stern, H. (1962). Günümüzde dürtüsel satın almanın önemi. Pazarlama Dergisi , 59–62.

    Şekeroğlu, S. ve Baş, M. (2019). Post-modern pazarlamada retro pazarlamanın rolü. Küresel Yönetim ve İşletme Araştırmaları Dergisi, 19 (6), 346-355.

    Torlak, Ö. ve Tiltay, MA (2010). Anlık satın alma ölçeklerinin Türk ticareti için uyarlanmasına yönelik bir deneme. Ulusal Pazarlama Kongresi'nde ( s. 405–422).

    Türk, Z. (2021). Tüketicilerin kişisel nostaljik özellikleri ve nostaljik ürünleri ile ilgili kalite algısının satın alma niyeti üzerindeki etkisine yönelik bir araştırma. Pamukkale Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, (45) , 419–430.

    Weun, S., Jones, MA ve Beatty, SE (1997). Dürtüsel satın alma eğilimini ölçmek için tutumlu bir ölçek. AMA Eğitimcilerin Bildirileri: Pazarlamada Bilgi Gelişimini Geliştirme , 306–307.

    Wilson, LJ (2005). Nostalji: Kavramsal bir tarih . Bucknell Üniversitesi Yayınları.

    Yalman, S. (2014). Süpermarket ve hipermarketlerde büyüme promosyonu genişlemeler arasında satın almanın etkisi: İzmir ilinde bir araştırma (Yayınlanmamış yüksek lisans tezi). Celal Bayar Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Manisa.

    Yanıklar, C. (2006). Tüketimin kombinleri . Birey Yayıncılık.

    Yazıcıoğlu, Y. ve Erdoğan, S. (2004). SPSS uygulamalı bilimsel araştırma yöntemleri . Detay Yayıncılık.